آلودگی صوتی

آلودگی صوتی و تاثیر آن بر سلامت انسان

ما انسان‌ها آلودگی صوتی زیادی ایجاد می‌کنیم و این صدا به ما و جهان اطراف ما آسیب می‌رساند. برای ایجاد شهرها و سایر محیط‌های انسانی که مکان‌هایی امن و شاد برای زندگی هستند، باید بیشتر به این موضوع و تأثیر آن بر سلامت انسان و اکوسیستم فکر کنیم. این مقاله بر روی تأثیر آلودگی صوتی بر سلامت انسان تمرکز دارد و اینکه سروصدایی که تولید می‌‌کنیم چگونه بر ما از راه‌های روان‌شناختی و فیزیولوژیکی تأثیر می‌گذارد.

منظور ما از آلودگی صوتی چیست؟

به بیان ساده آلودگی صوتی، به صدای بیش از حد بالا و یا مزاحمی گفته می‌شود که می‌تواند به فعالیت‌ها یا تعادل زندگی موجودات آسیب برساند‌. شامل دو صدای کنترل شده مانند گفتار و موسیقی و صدای کنترل نشده می‌باشد.

منابع آلودگی صوتی

منابع اولیه آن ماشین آلات، ترافیک و فرآیندهای صنعتی می‌باشد. به خصوص در مناطق شهری، صداهای ناشی از جاده‌ها، راه‌آهن‌ها، کارخانه‌ها، ساخت‌وساز و حتی صداهای بلند و یا موسیقی بلند نیز می‌توانند جز منابع آلودگی محسوب شوند. این صداها اغلب به طور چشمگیری موسیقی طبیعی مناظر و اکوسیستم‌های اطراف ما را تغییر داده‌اند و دنیای ما را به روش‌های بسیار عمیقی تغییر داده‌اند.

آلودگی صوتی باعث چه مشکلاتی می‌شود؟

تاثیر آلودگی صوتی بر سلامت انسان به یک نگرانی جدی در دنیای امروز تبدیل شده‌است. مدت طولانی است که آلودگی صوتی به عنوان یک مزاحم زیست محیطی پیشرو در سراسر جهان در نظر گرفته می‌شود. دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشتی (World Health Organization) برای صدای محیط، سر و صدای کمتر از 30 دسی‌بل (dB) در اتاق خواب‌ها برای خواب با کیفیت و کمتر از ۳۵ دسی بل (dB) در کلاس‌های درس برای یادگیری بهتر را توصیه می‌کند.

اثرات آلودگی صوتی بر سلامت روان

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی صوتی می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت روان تأثیر بگذارد. سلامت روان و جسم از طریق راه‌های پیچیده‌ای به هم مرتبط هستند و اختلالات روانی، از ناراحتی گرفته تا استرس و اختلال خواب در محیط‌های زندگی و کار وجود دارد. سر و صدا تأثیر عمیقی بر نحوه درک ما از محیط، روحیه و وضعیت ذهنی ما دارد. مطالعات نشان می‌دهد که افراد به دلیل سطح سر و صدا، احساس ناراحتی می‌کنند، که همین سلامت جسم را به خط می‌اندازد. هنگامی که ما توسط صداهای ساخته شده به وسیله انسان احاطه می‌شویم، همین امر ارتباط ما با جهان طبیعی را کاهش می‌دهد. احساس ارتباط قوی با دنیای طبیعی چیزی است که دانشمندان به طور فزاینده‌ای آن را برای آرامش ذهنی ما بسیار مهم می‌دانند.

اثرات فیزیولوژیکی آلودگی صوتی

دانشمندان نشان داده‌اند که سر و صدا در زندگی روزمره می‌تواند اثرات شنوایی و غیر شنوایی بر سلامتی ما داشته باشد. بررسی‌ها توضیح می‌دهند که قرار گرفتن در معرض صدا منجر به آزار، اختلال در خواب که موجب خواب آلودگی در طول روز می‌شود. نتایج پژوهش‌ها بر روی بیماران و عملکرد کارکنان در بیمارستان‌ها نیز نشان می‌دهد که موجب ایجاد فشار خون بالا و بیماری های قلبی عروقی می‌شود. هنگامی که ما دائماً در معرض صداهایی بلندتر و ماندگارتر از آنچه گوش انسان قادر به تحمل آن است قرار می‌گیریم، این می‌تواند باعث مشکلات شنوایی شود، به ساختار گوش و فرآیندهای شنوایی آسیب برساند.

اختلال شناختی و زوال عقلی

تأثیر سر و صدا بر عملکرد شناختی و فعالیت مغز انسان اغلب نادیده گرفته شده‌است. اما شواهد جدید نشان می‌دهد که مغز ما زمانی که در معرض آلودگی صوتی قرار می‌گیریم به خوبی کار نمی‌کند. در مطالعه‌ای در مورد «تاثیر قرار گرفتن در معرض نویز بر عملکرد شناختی و الگوهای فعالیت مغز»، حجم کار ذهنی در معرض نویز در سطح‌های مختلف 75، 85 و 95  دسی بل (dB) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد زمانی که شرکت‌کنندگان در معرض نویز در سطح 95 دسی‌بل قرار می‌گیرند، حجم کار ذهنی و توجه دیداری و شنیداری به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. مطالعات دیگری نشان می‌دهد که سر و صدا باعث اختلالات شناختی و استرس اکسیداتیو در مغز می‌شود. همچنین به یک عامل برای افسردگی، اختلالات شناختی و اختلالات عصبی می‌تواند تبدیل شود.

فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی

از جمله اثرات نگران‌کننده آلودگی صوتی بر سلامتی، اثرات آن بر قلب و سیستم قلبی عروقی است. سر و صدای محیط با افزایش فشار خون شریانی، نارسایی قلبی و سکته مغزی مرتبط است. مطالعات مشاهده‌ای نشان می‌دهد که سر و صدای به‌ویژه در شب، باعث افزایش سطح هورمون‌های استرس و استرس اکسیداتیو عروقی می‌شود. همین امر ممکن است منجر به اختلال عملکرد اندوتلیال و فشار خون شریانی شود. یکی دیگر از عوامل آلودگی صوتی صدای هواپیما می‌باشد که با آسیب عروقی ناشی از استرس اکسیداتیو مرتبط است.

دانشمندان رابطه بین قرار‌گرفتن طولانی مدت خانه‌های مسکونی که در معرض ترافیک هستند و شیوع بیماری عروق کرونر قلب (CHD) را مطالعه کردند و شواهد اپیدمیولوژیکی را نشان دادند که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض انتشارات مرتبط با ترافیک ممکن است یک عامل خطر مهم برای این بیماری باشد.

تاثیر آلودگی صوتی بر کودکان

قرار گرفتن در معرض صدا علاوه بر کاهش شنوایی، با پیامدهای منفی  هنگام تولد، کاهش عملکرد شناختی، ناتوانی در تمرکز، افزایش فعالیت روانی اجتماعی، عصبی بودن، احساس درماندگی و افزایش فشار خون در کودکان همراه است. قرار گرفتن در معرض صدا و ارتعاش بیش از حد، در دوران بارداری، ممکن است منجر به کاهش شنوایی با فرکانس بالا در نوزاد شود. از طرفی ممکن است با نارس بودن و تاخیر رشد همراه باشد. اگرچه شواهد علمی هنوز قطعی نیست.

با این حال، همانطور که در گزارش آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده می‌بینیم که سر و صدا می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و روانی کودکان باشد. این می‌تواند با گفتار و زبان تداخل داشته باشد، یادگیری و کسب مهارت ها را به تأخیر بیندازد و یادگیری را با کاهش ظرفیت تمرکز مختل کند.

کاهش آلودگی صوتی

واضح است که آلودگی صوتی یک مشکل عمده برای سلامت انسان است و یک موضوع مهم بهداشت عمومی است. با گذشت زمان، با افزایش شهرها و جمعیت جهانی ما، آلودگی صوتی هر روز بدتر می‌شود. یکی از کارهایی که باید انجام دهیم این است که منابع آلودگی صوتی را در یک منطقه مشخص شناسایی کنیم. سپس اقداماتی را برای حذف یا حداقل کاهش آن انجام دهیم مثلاً قوانینی برای کاهش ترافیک جاده‌ای یا اجرای استراتژی‌هایی برای بی‌صدا کردن منابع آلودگی مانند خودروهای کم سر و صدا.

روش‌های کاهش اثرات

استراتژی‌های کاهش اثرات آلودگی صوتی بر سلامت انسان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

برنامه ریزی شهری و طراحی سیستم‌های پایدار

سبز شدن مجدد و غربالگری آکوستیک طبیعی

عایق صوتی موثر در ساختمان‌ها

تکنولوژی آکوستیک برای کاهش سطح سر و صدا

برنامه ریزی شهری و طراحی سیستم‌های پایدار