فرسایش خاک

تخریب خاک عبارت است از کاهش کیفیت خاک به دلیل استفاده نادرست، که معمولاً برای اهداف کشاورزی، مرتعی، صنعتی یا شهری صورت می‌گیرد. فرسایش خاک بخشی از تخریب خاک است. فرسایش خاک به طور خاص به از دست دادن مواد مغذی خاک اشاره دارد. این می‌تواند به طور طبیعی از طریق فعالیت باد و آب رخ دهد، اما فعالیت‌های انسانی مانند جنگل‌زدایی و شیوه‌های ضعیف مدیریت زمین می‌تواند این مشکل را دو چندان کند.

عواقب تخریب خاک چیست؟

سرویس حفاظت از منابع طبیعی(The Natural Resources Conservation Service) تخمین می‌زند که جهان سالانه 75 میلیارد تن خاک را از دست می‌دهد. صندوق جهانی حیات وحش(The World Wildlife Fund)نیز تخمین می‌زند که نیمی از خاک سطحی جهان در 150 سال گذشته از بین رفته است. همچنین، تخمین سازمان ملل (The UN) این بوده است که سالانه 12 میلیون هکتار زمین به دلیل خشکسالی و بیابان زایی از بین می‌رود که در کل 20 میلیون تن غلات از دست می‌دهیم.

سازمان ملل پیش بینی می‌کند که تخریب زمین و خاک، تولید مواد غذایی در 25 سال آینده را 12 درصد کاهش دهد و احتمالاً به افزایش 30 درصدی قیمت مواد غذایی منجر شود. ELD (Economics of Land Degradation) تخمین می‌زند که تخریب زمین، از جمله تخریب خاک، سالانه 40 میلیارد دلار برای اقتصاد جهان هزینه دارد. بدون توجه به علل تخریب خاک، تأثیر منفی ادامه خواهد داشت و احتمالاً بدتر هم خواهد شد و بر کیفیت زندگی جهان و توانایی ما برای تأمین غذا تأثیر می‌گذارد.

چگونه از تخریب خاک جلوگیری کنیم؟

اثرات تخریب خاک اغلب با استفاده از تکنیک‌های کشاورزی پایدار و شیوه‌های مدیریت بهتر زمین قابل کاهش، پیشگیری و حتی معکوس است. از آنجایی که فرسایش خاک یک نگرانی اولیه در مورد تخریب خاک است، راه‌های مختلفی برای کنترل اثرات فرسایش باد و آب وجود دارد. در اینجا چند مورد قابل توجه است:

باد شکن(Wind breaks):

بادشکن‌های مصنوعی و طبیعی مانند درختچه‌ها و احیاء پوشش گیاهی  اثرات فرسایشی باد را کاهش می‌دهند.

تراس بندی (Terracing):

شیب‌ها اثرات روان آب را کاهش می‌دهد و به حفظ آب باران کمک می‌کند. عبارت است از خاکریزی و خاکبرداری بر روی سطح شیبدار به حوی که به صورت تراس درباید.

کشت نواری(Strip farming):

انواع مختلفی دارد، انواع مختلف گیاهان و یا روی خطوط میزان یا نامیزان کشت انجام می‌شود. این نوع عملیات به کاهش اثرات فرسایش کمک می‌کند.

تناوب زراعی (Crop rotation):

تناوب زراعی عبارت است از کاشت محصولات مختلف در یک مزرعه به ترتیبی خاص. نشان داده شده است که تناوب زراعی باعث افزایش مواد مغذی خاک و همچنین کاهش آفات و بیماری‌های محصول می‌شود.

تداوم تخریب خاک به طور مستقیم بر محیط زیست و توانایی ما برای تغذیه جمعیت رو به رشد جهانی تأثیر می‌گذارد. حداقل، توانایی استفاده بهینه از زمین را تضعیف می‌کند. در بدترین حالت، می‌تواند منجر به بیابان‎ شود و زمین را غیرقابل استفاده کند.

خاک سالم چه شکلی است؟

انواع مختلفی از خاک در سراسر جهان وجود دارد. بریتانیا به تنهایی دارای بیش از 700 گونه مانند خاک رس، ماسه، سیلت، لوم و ذغال سنگ نارس است. این خاک‌ها ویژگی‌های متفاوتی دارند که می‌تواند برای انسان مفید باشد. خاک سالم نسبت به نوع خود ترکیب خوبی از ساختار خاک، شیمی، محتوای مواد آلی، زیست شناسی و نفوذ آب دارد.

یک خاک معمولی سالم سرشار از تنوع زیستی است و ممکن است شامل انواع کرم‌های خاکی، 20-30 نوع عنکبوتی کوچک، 50-100 گونه حشره، صدها نوع قارچ مختلف و هزاران گونه باکتری باشد.